İLETİŞİM NEDİR?

Çocukla iletişim kurmanın yolu, çocuğun umutları,korkuları,sevdikleri,sevmedikleri,özel ilgileri hakkında onunla sohbet etmek ilebaşlar.Ancak iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken bazı iletişim becerileri vardır:

1. Etkili Dinleme

2. Koşulsuz Kabul

3. Koşulsuz Sevgi

4. Hayatı Paylaşma

5. Tanıma

6. Anlamaya Çalışma

7. Kararlı, Tutarlı Ortam ve Model Olma

8. Zaman Ayırma

9. Etkili Dinleme

Etkili Dinleme: Başka işlerle meşgul olmadan, yüzüne bakarak, söz kesmeden, aynıseviyede, jest ve mimiklerle, fiziksel temas kurarak, cesaretlendirerek, dikkatli veözenli, geri bildirimlerle dolu bir dinleme etkili dinlemedir. Çocuk kendini iyi veanlaşılmış hisseder.

Koşulsuz Kabul: Başarılı, zeki, sarışın, uzun boylu, uyumlu vs. olduğu için değil, her şartta çocuğun sevilmesi, güven duymasına ve olumlu bir benlik algısı geliştirmesinesebep olacaktır.

Koşulsuz Sevgi: "İyiki Benim Çocuğumsun", "Senin Gibi Bir Çocuğum olduğu İçin çok Mutluyum", "Her Ne Olursa Olsun Seni Seviyorum diyebilmek, olumlu biriletişim için önemlidir.

Hayatı Paylaşma: Hayatın her aşamasında, hep birlikte çözüm üretme,çocuğunçözüm önerilerini dikkate alma, dinleme ve paylaşma kendini yeterli hissetmesindeönemli rol oynar.

Tanımaya çalışma: Çocuğunuz en çok hangi rengi seviyor? En iyi arkadaşının adıne? Onu tanıyor musunuz? Öğretmenini seviyor mu? Öğretmeninin adı ne? En çokkimi taklit ediyor? Büyüyünce kim gibi olmak istiyor? En çok ne yemektenhoşlanıyor? TV' de en çok hangi programı seviyor? Sevdiği, izlemekten hoşlandığıbir sanatçı var mı? Neleri yapmaktan hoşlanıyor? Gelecekte nasıl bir iş olsun istiyor?

Biliyor muyuz? Bilmek için onlar ile oynamak, oynadıkça tanımak iletişimi geliştirir.

Anlamaya Çalışma: Onları anlamak için,sık sık kendimizi onların yerine koymakgerekir.Çocuklarımızın eşyalarını, oyuncaklarını kardeşleriyle, arkadaşlarıylapaylaşmamalarından yakınırız.Peki acaba biz kendi eşyalarımızı, oyuncaklarımızıbaşkalarıyla rahatlıkla paylaşabiliyor muyuz?

Kararlı, Tutarlı Olmak ve Davranışlarımız ile Model Olma: Onları yapma dediğimizşeylere biz programlıyoruz. Yapılmaması gereken şeyleri değil, yapılmasınıistediğiniz şeyleri söylemek, iletişimi yumuşatacaktır. Davranışlarımızdaki kararlılıkve tutarlılık gelişimlerini olumlu yönde etkileyecektir. Çocuklara verilen sözlerineksiksiz olarak yerine getirilmesi,size olan saygılarını arttıracaktır.

Zaman Ayırma: Zaman ayırmak, hayatının parçası olmak ile eşdeğerdir. Kalitelizaman, kaliteli birliktelik çocuğun kendini değerli hissetmesini sağlar.Bunun yanındaoyun oynarken, çocuğunuzu daha iyi tanır,sorunlar ile nasıl baş ettiğini görmefırsatınız olur.

İletişim Engelleri

İletişim kurabilmenin ilk yolu iletişimimize engel olan iletişim engellerini ortadankaldırabilmek ile başlar.Emir vermek, uyarmak, gözdağı vermek, nutuk çekmek, öğütverme,eleştirmek, yargılamak, suçlamak, kıyaslama konuşmayı, duygu veyaşantılarını paylaşmayı engeller, savunma ve saldırıya geçirir, yetersizlik, kızgınlık,küskünlük, kin, nefret, vb. olumsuz duygular yaşatır, anlaşılmamışlık, yalnızlık,güvensizlik, içe kapanma, değersizlik duygusu yaşatır ve iletişim kopar.

Aile Tipleri Ve Çocuğa Etkileri

Aile yapıları birbirinden farklıdır. Her aile yapısı kendine özgü ve biriciktir. Olumluve olumsuz aile tutumlarını kategorize etmek, kendimizi tanımlamak için önemlidir.

• Mükemmeliyetçi

• Otoriter ve Eleştirici

• Aşırı Koruyucu

• Gevsek-Serbest

• İlgisiz Kayıtsız

• Tutarsız Dengesiz

Mükemmeliyetçi Anne Ve Baba: Memnun etmek zordur, en mükemmelini ister,düzenli, titiz, katı kuralcıdır. Bunun sonucunda çocuk, aşırı kaygı, stres, tedirginlik,hayal kırıklığı gibi duyguları yaşamaya başlar,tırnak yeme, kekemelik, alt ıslatma,yalan söyleme, çalma davranışlarından bir yada birkaçını gösterebilir.

Otoriter, Eleştirici Anne ve Baba: Baskı kurar, küçük çabalarını görmez, uzun süredinlemez,sıkça eleştirir, yargılar ve suçlar,kendi kural, istek ve duyguları ön plandadır. Bunun sonucunda çocuk, özgüven eksikliği, utanma, yetersizlik, başarısızlık duyguları, kaygı ve hayal kırıklığı yaşayabilir.

Aşırı Koruyucu Anne ve Baba: Hayat tecrübesi yaşama fırsatı tanımaz, sorumluluk vermez ve onun yerine yapar. Bunun sonucunda çocuk,özgüven eksikliği, tek başına sorumluluk alamama, huzursuzluk ve kaygı yaşayabilir.

Gevsek-Serbest Anne ve Baba: Özgür ve eşit bir ortam hakindir. Aşırı hareket vedavranış serbestliği vardır. Hakları sınırsız olup,tüm isteklerine uyulur. Aile çoğuzaman,kendi yaşayamadığını yaşatmaya çalışıyor olabilir. Bunun sonucunda çocuk,doyumsuz, hizmet bekleyen, bencil, sorumsuz, sabırsız ve kibirli davranış özelliklerinden birini gösterebilir.

İlgisiz Kayıtsız Anne ve Baba: Sorumluluk alamaz,sevgi ve ilgi vermez,çocukistekte bulunmadıkça rahattır, şımartmaktan korkar, çocuğu yalnızlığa iter.Bununsonucunda çocuk, ilgi çekmek için olumsuz davranma, şımarık, bencil,kavgacıtavırlar sergileyebilir. İlgiyi dışarda arama,çevre ile iletişim problemleri ve suçayatkınlık oluşabilir.

Tutarsız Anne ve Baba: Aile kendi içinde farklı zamanlar da farklıtutumlar gösterebilir, ortak karar alamaz, ailebüyüklerinin farklı tutumu yada anne veya babaya düşkünlük olabilir. Bununsonucunda çocuk, inatçılık, davranış bozuklukları,çabuk sinirlenen,kavgacı yadakuralsız davranışlar gösterebilir.

Demokratik ve Kabul Edici Anne ve Baba: Koşulsuz sevgi verir, seçimleriniönemser, fikirlerini alır,kurallar ve nedenlerini açıklar,olumlu anlamda modelolur,hayat ile baş etme stratejileri edindirmek için fırsat verir,sabırlı davranır,yaşınauygun sorumluluk verir,olumlu davranışlarını pekiştirir. Bunun sonucunda çocuk,mutlu, güvenli, saygılı ve sorumlu, sevmeyi bilen ve iyi ilişkiler kuran, seçimleryapabilen, sevilen ve kabul edilen davranışlar sergiler.

Küçük bir not: Bizler ne kadar mükemmel olursak olalım çocuklarımız problemler,ikilemler ve engeller ile karşılaşacaktır. Bu kaçınılmazdır. Onların problemleriniçözmede aceleci davranmayalım.Çözmeleri için rehberlik edelim.

Çocuklarımızın ışıltılı dünyalarından bizlerde bir şeyler öğrenmeyeçalışalım.

Yaşamı birlikte paylaşalım.